Khi thời tiết thay đổi, trẻ nhỏ thường mắc các căn bệnh về đường hô hấp gây nghẹt mũi, khó thở. Do vậy nhiều bậc cha mẹ chọn cách hút mũi để nhanh chóng giải quyết tình trạng này. Tuy nhiên, cha mẹ đã hiểu rõ về lợi ích và tác hại của việc hút mũi chưa? Cùng babyparadise khám phá nhé

• Dụng cụ hút mũi hay còn có tên gọi khác là máy hút mũi là một trong những thiết bị y tế thường được dùng để loại bỏ dịch, chất nhầy trong mũi của trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ bằng cách dùng một lực trực tiếp hoặc gián tiếp hút chúng ra khỏi mũi. 
• Những loại dụng cụ này rất tiện lợi, nó thậm chí có thể hoạt động tốt với cả những chất nhầy cứng đầu nhất.
• Khi sử dụng máy hút mũi, các bác sỹ chuyên khoa nhi khuyên rằng các bậc phụ huynh nên nhỏ hay xịt một lượng nước muối sinh lý vừa đủ vào mũi của bé trước khi sử dụng dụng cụ hút mũi để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Việc trẻ gặp khó khăn trong quá trình hô hấp là do bị các chất nhầy và đờm chứa đầy trong các khoang miệng và mũi, cha mẹ nên biết tình huống nào cần và có nên hút mũi cho trẻ sơ sinh :

• Nên sử dụng cho những trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, không có khả năng tự hỉ mũi, tự khạc đờm ra ngoài, nhằm đảm bảo sự thở cho trẻ.
• Khi trẻ gặp các vấn đề về hô hấp gây khó khăn đường thở đồng thời gây khó khăn về ăn uống do lượng đờm có nhiều như ho có đờm xanh, đờm đặc khó lấy ra, cúm ngạt mũi, nhiễm khuẩn hô hấp trên, viêm mũi dị ứng tăng tiết đờm...
• Trẻ sơ sinh hoặc trẻ còn nhỏ tuổi bị khò khè, khó thở và cần lượng oxy nhiều hơn để thở.
• Trẻ sốt cao, từng có biểu hiện co giật, hay bị khó thở.
• Nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi dùng máy hút mũi cho trẻ nhỏ. Nếu bệnh nhẹ hơn, lượng đờm ít hơn thì cha mẹ có thể tham khảo các phương pháp nhẹ hơn như uống nhiều nước, bú nhiều hơn; nhỏ nước mũi sinh lý; cách rửa mũi bằng bình hoặc dùng máy xông khí dung mũi họng giúp tiêu đờm…

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là những đối tượng dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên vì lúc này hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh. Khi bị nhiễm trùng, niêm mạc hô hấp thường có xu hướng sưng viêm và tiết nhiều dịch hơn bình thường.
• Dịch tiết hô hấp được sản sinh quá mức có thể gây nghẹt mũi, sổ mũi, thở khò khè, hắt hơi, ho có đờm,… Thông thường các triệu chứng này chỉ có mức độ nhẹ và ít khi ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ nhỏ.
• Tuy nhiên nghẹt mũi, hắt hơi và ho kéo dài có thể khiến trẻ mất ngủ, mệt mỏi, khó thở và dễ mắc phải các chứng bệnh mãn tính như viêm họng hạt, viêm xoang, viêm phế quản,…
• Nên hút mũi cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi nhằm cải thiện chảy nước mũi, nghẹt mũi, ho,…
• Hơn nữa trẻ dưới 2 tuổi thường chưa biết cách xì mũi hoặc khạc đờm. Vì vậy trong trường hợp này, phụ huynh cần hút mũi cho trẻ nhằm loại bỏ dịch đờm ứ bên trong, làm thông thoáng đường thở và cải thiện chức năng hô hấp.
• Bên cạnh đó, hút mũi còn giúp loại bỏ vi khuẩn, virus và tác nhân dị ứng. Do đó biện pháp này còn có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm mũi dị ứng, viêm họng, cảm lạnh và cảm cúm ở trẻ nhỏ.

Khi hút mũi cho trẻ sơ sinh, phụ huynh nên sử dụng các thiết bị chuyên dụng nhằm loại bỏ hoàn toàn dịch tiết hô hấp và hạn chế các rủi ro (nhiễm trùng, xây xát niêm mạc, xuất huyết,…). Hiện nay trên thị trường có 2 dụng cụ hút mũi phổ biến, bao gồm hút mũi bằng ống bơm và dụng cụ hình chữ U.

Chuẩn bị:

- Nước muối sinh lý luôn luôn phải được làm ấm trước khi nhỏ
- Dụng cụ hút mũi cần được tiệt trùng trước và sau khi hút
- Khăn sạch lau mũi cho bé

Ống bơm là dụng cụ hút mũi được sử dụng khá phổ biến. Lực hút từ ống bơm khá nhẹ nên thích hợp với trẻ sơ sinh và hạn chế được tình trạng xây xát niêm mạc.

Hướng dẫn cách hút mũi cho trẻ sơ sinh bằng ống bơm:

• Nên cho trẻ nằm ngửa và kê đầu thấp.
• Sau đó sử dụng nước muối sinh lý nhỏ trực tiếp vào lỗ mũi để làm loãng dịch tiết hô hấp. Nên nhỏ từ 1 – 2 giọt và đợi trong khoảng 10 giây để nước muối thẩm thấu vào bên trong.
• Nếu nhận thấy trẻ vẫn có dấu hiệu thở khò khè bạn nên nhỏ thêm 1 – 2 giọt vào lỗ mũi để đảm bảo dịch tiết hô hấp đã được làm loãng.
• Sau đó bóp ống bơm để không khí thoát ra ngoài hết và đặt đầu ống bơm vào lỗ mũi sao cho lỗ mũi được bịt kín.
• Nhẹ nhàng thả tay để ống bơm hút dịch bên trong mũi của trẻ.
• Dùng tăm bông hoặc giấy khô mềm xoắn lại và nhẹ nhàng đưa vào lau khô mũi cho bé.
• Rửa ống bơm sau mỗi lần hút và tiến hành hút đến khi hết dịch nhầy.
• Sau khi hút mũi cho trẻ, bạn nên vệ sinh ống bơm bằng nước muối và dùng khăn giấy lau khô.

Trong quá trình thực hiện, trẻ có thể bị khó chịu. Lúc này bạn nên để trẻ thoải mái và hút mũi trở lại sau đó khoảng 5 – 10 phút.

hút mũi NIP nhập từ Đức

hút mũi cho bé bằng dụng cụ chữ U

Nếu sử dụng dụng cụ chữ U để hút mũi cho trẻ sơ sinh, bạn nên thực hiện theo trình tự sau:

• Sử dụng nước muối sinh lý rửa mũi cho trẻ như trên.
• Sau đó đưa vòi lớn của dụng cụ vào mũi của trẻ.
• Dùng đầu thon đưa vào miệng của bạn và hút nhẹ để dịch nhầy từ mũi thoát ra ngoài. Lúc này dịch nhầy sẽ đi vào ống hình trụ được nối giữa 2 đầu dây nên bạn có thể hút cho đến khi dịch nhầy ra hết mà không cần rửa lại.
• Sau đó đem tháo các bộ phận của dụng cụ rồi rửa sạch bằng xà phòng.

Khi hút mũi cho trẻ bằng dụng cụ chữ U, bạn nên điều chỉnh lực hút nhằm hạn chế tình trạng trẻ khó chịu hoặc bị trầy xước niêm mạc mũi.

Khác với trẻ lớn và người trưởng thành, niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh thường rất mỏng và nhạy cảm. Vì vậy khi thực hiện hút mũi cho bé, Babyparadise khuyên bạn nên lưu ý những thông tin sau:

• Trước hết, cần phải chọn mua máy của những thương hiệu uy tín, sản phẩm đã được cam kết đặc biệt về khâu sản xuất chất liệu, công nghệ hoạt động, đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh và không làm ảnh hưởng đến niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh.
• Người lớn trước khi tiến hành hút đờm dãi cho trẻ phải đảm bảo vô trùng bằng cách vệ sinh sạch tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát trùng.
• Thử lực hút của dụng cụ hút trước khi tiến hành hút đờm cho trẻ.

• Thực hiện các thao tác hút mũi thật nhẹ nhàng, đặc biệt là khi sử dụng ống bơm hút mũi vì ống bơm có thể gây tổn thương các cấu trúc của mũi gây chảy máu, sưng nề mũi dẫn đến làm tăng tình trạng khó thở ở trẻ.
• Không nên thực hiện việc hút đờm, dịch mũi quá 2 lần/ngày tránh làm mỏng thành mũi, tạo những tổn thương không đáng có cho trẻ.
• Nên hút mũi cho bé khi bé đang đói hoặc sau khi bé vừa bú khoảng 30 phút. 
• Tuyệt đối không thực hiện hút mũi cho bé khi bé đang ngủ hoặc đang khóc, điều này sẽ khiến bé dễ bị ngạt rất nguy hiểm.
• Cho bé tăng cường bú mẹ, uống đủ nước.
• Sau mỗi lần hút đờm dãi cho trẻ cần vệ sinh làm sạch tất cả các bộ phận của dụng cụ hút đờm bằng xà phòng, nước ấm hoặc có dung dịch sát khuẩn thì càng tốt.
• Nếu hút mũi cho bé trong 3 ngày nếu không thấy đỡ thì nên cho trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay vì có thể trẻ đã bị các bệnh nặng hơn như viêm phổi, viêm phế quản…

Các bác sĩ cảnh báo rằng mẹ không nên áp dụng cách làm này để làm sạch mũi cho bé vì những loại vi khuẩn có trong khoang miệng của mẹ có thể lây truyền trực tiếp sang cho bé, cơ thể trẻ rất yếu ớt, các kháng thể tự nhiên của bé không đủ sức để chống chọi với các loại vi khuẩn này.

Theo các chuyên gia thì mẹ chỉ nên hút mũi cho trẻ từ 2 – 3 lần/ngày và không nên lạm dụng, nhất là nước rửa mũi, vì khi dùng quá thường xuyên có thể làm mỏng niêm mạc mũi sẽ ảnh hưởng đến chức năng thở, khứu giác của bé.

• Không hút mũi cho bé khi vừa ăn no xong vì dễ gây ói mửa. 
• Thời gian hoàn hảo để hút mũi là sau khi ăn 30 phút hoặc lúc bé đang ngủ.
• Nếu hút mũi cho bé trong 3 ngày nhưng không thấy đỡ thì mẹ nên cho trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa vì có thể trẻ bị các bệnh nặng hơn như viêm phổi, viêm phế quản…

Trong bệnh viện,

Các nhân viên y tế sẽ sử dụng máy hút để hút đờm trong các trường hợp bị viêm phổi hay viêm tiểu phế quản, lực hút mạnh có thể gây nên tình trạng tổn thương xuất huyết niêm mạc, chảy máu sau và trong khi hút đờm. Do đó, việc này phải được thực hiện bởi những nhân viên y tế có chuyên môn.

Đối với các trẻ không nhập viện, được chăm sóc tại nhà,

• Có thể được chỉ định hút mũi bằng các dụng cụ hỗ trợ như dụng cụ hình chữ V, hút mũi bằng ống bơm. 
• Chỉ được phép thực hiện khi đã có hướng dẫn của bác sĩ điều trị. 
• Các bác sĩ khuyên rằng không nên lạm dụng việc hút mũi cho trẻ vì nó có thể gây tổn thương rất nhiều cho niêm mạc mũi họng của trẻ.
• Vệ sinh mũi cho trẻ sai cách có thể dẫn đến việc trẻ bị viêm tai, ứ dịch nặng dẫn đến xoang hoặc thậm chí nguy hiểm hơn là bị điếc.

• Thiết kế một đầu nhỏ để đưa vào mũi của bé, một bầu đựng chất dịch chảy ra và một đầu khác có dạng bẹt hoặc ống thẳng để các mẹ có thể dùng miệng tạo lực hút khi vệ sinh mũi cho trẻ.
• Các mẹ chỉ cần dùng miệng hút 1 đầu ra, 1 đầu kia thì đưa vào mũi bé là mẹ đã hút sạch hết chất nhờn tại mũi cho bé. 
• Giá thành loại này cũng tương đối rẻ nên được nhiều bố mẹ ưu tiên sử dụng.

Ưu điểm:

• Giá thành phải chăng
• Máy hút mũi dạng chữ U có thể sử dụng được nhiều lần và mẹ có thể điều chỉnh được lực hút mạnh hay nhẹ.

Nhược điểm:

• Bạn bắt buộc sẽ phải thực hiện nhiều bước bằng tay hơn so với các loại dụng cụ hút mũi cho trẻ sơ sinh khác
• Không đảm bảo được việc ngăn chặn bệnh như cảm lạnh, bệnh cúm hay các vấn đề sức khỏe khác lây truyền từ bé sang mẹ.

Đánh giá chung về máy hút mũi dạng chữ U: 

Tuy được thiết kế để sử dụng nhiều lần nhưng bạn cũng không nên sử dụng loại hút mũi này quá lâu, nếu bé nhà bạn không bị sổ mũi, nghẹt mũi thường xuyên thì bạn chỉ nên sử dụng trong vòng 1-3 tháng để đảm bảo an toàn vệ sinh nhé.

• Thiết kế với một quả bóng bằng cao su có dạng hình ống và bầu, tính đàn hồi cao là nơi tạo lực hút và đựng dịch mũi sau khi hút, mẹ có thể bóp dẹp và một đầu nhỏ để đưa vào mũi bé.
• Mẹ hãy đưa đầu ống cao su vào mũi trẻ và nhẹ nhàng buông tay khỏi bầu hút
• Lấy hết dịch khỏi bầu hút và tiếp tục với mũi còn lại. 
• Mẹ nhớ vệ sinh sạch sẽ cho bầu hút để sử dụng tiếp.

Hút mũi NIP được nhập khẩu trực tiếp từ Đức

Ưu điểm: 

Dễ sử dụng và giá thành tương đối rẻ

Nhược điểm: 

Khó vệ sinh, làm sạch và dịch mũi dễ ứ đọng lại trong ống hút, dễ sinh nấm mốc và vi khuẩn

Đánh giá chung về máy hút thủ công ống bầu cao su: thường được thiết kế để sử dụng một vài lần, được sử dụng nhiều trong bệnh viện.

• Là loại hút mũi hiện đại và tiện dụng, dễ dàng để sử dụng nhất. 
• Mức giá khá cao so với các dòng sản phẩm khác.

Ưu điểm:

• Máy rất tiện lợi, dễ vệ sinh sau khi sử dụng
• Lực hút liên tục mà không gây ảnh hưởng đến niêm mạc mũi của trẻ
• Loại sản phẩm này có thể sử dụng được rất nhiều lần.

Nhược điểm:

• Giá thành cao với các loại khác
• không điều chỉnh được lực hút.

Hút mũi cho trẻ sơ sinh đúng cách có thể làm giảm dịch tiết hô hấp, từ đó cải thiện triệu chứng chảy nước mũi, nghẹt mũi, thở khò khè và khó thở. Tuy nhiên Babyparadise lưu ý, bạn cần hút mũi cho trẻ bằng dụng cụ chuyên dụng và thực hiện với tần suất phù hợp. Hút rửa mũi quá nhiều có thể gây khô mũi và kích thích dịch hô hấp tiết ra nhiều hơn